Opheffing van een onder oud erfrecht ingesteld testamentair bewind
Opheffing van een onder oud erfrecht ingesteld testamentair bewind
prof. mr. W. Breemhaar
Oud-senior raadsheer in het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en emeritus bijzonder hoogleraar Bijzondere onderwerpen Notarieel recht aan de Universiteit van Amsterdam
In zowel de doctrine als de lagere rechtspraak wordt verschillend gedacht over de vraag, of een onder het oude erfrecht ingesteld bewind dat uitsluitend is ingesteld in het belang van de rechthebbende, op verzoek van de bewindvoerder of de rechthebbende door de rechter kan worden opgeheven.
Op verzoek van de bewindvoerder
Ingeval van een testamentair bewind dat uitsluitend is ingesteld in het belang van de rechthebbende, kan de bewindvoerder zich tot de rechter wenden met het verzoek om het bewind op te heffen op grond van onvoorziene omstandigheden dan wel op de grond, dat aannemelijk is dat de rechthebbende de onder bewind staande goederen zelf op verantwoorde wijze kan besturen (art. 4:178 lid 2 eerste zin BW).
Op verzoek van de rechthebbende
Zijn vijf jaren na het openvallen van de nalatenschap van de erflater verstreken, dan kan ook de rechthebbende zich tot de rechter wenden met het verzoek om het bewind op te heffen op de grond, dat aannemelijk is dat de rechthebbende de onder bewind staande goederen zelf op verantwoorde wijze kan besturen (art. 4:178 lid 2 tweede zin BW).
F.W.J.M. Schols, ‘Testamentair bewind naar nieuw erfrecht; Theoretische en praktische Varia’, in: Bewind en aan bewind verwante vormen (preadvies KNB), Den Haag: Vermande 2004, 2.2.5, p. 47.
F.W.J.M Schols, ‘Een clash van hoven op overgangsrechtelijk bewindsterrein’’, AdvoTip, afl. 2019-05.
prof. mr. W. Breemhaar
Oud-senior raadsheer in het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en emeritus bijzonder hoogleraar Bijzondere onderwerpen Notarieel recht aan de Universiteit van Amsterdam
Meer over prof. mr. W. Breemhaar
In zowel de doctrine als de lagere rechtspraak wordt verschillend gedacht over de vraag, of een onder het oude erfrecht ingesteld bewind dat uitsluitend is ingesteld in het belang van de rechthebbende, op verzoek van de bewindvoerder of de rechthebbende door de rechter kan worden opgeheven.
Op verzoek van de bewindvoerder
Ingeval van een testamentair bewind dat uitsluitend is ingesteld in het belang van de rechthebbende, kan de bewindvoerder zich tot de rechter wenden met het verzoek om het bewind op te heffen op grond van onvoorziene omstandigheden dan wel op de grond, dat aannemelijk is dat de rechthebbende de onder bewind staande goederen zelf op verantwoorde wijze kan besturen (art. 4:178 lid 2 eerste zin BW).
Op verzoek van de rechthebbende
Zijn vijf jaren na het openvallen van de nalatenschap van de erflater verstreken, dan kan ook de rechthebbende zich tot de rechter wenden met het verzoek om het bewind op te heffen op de grond, dat aannemelijk is dat de rechthebbende de onder bewind staande goederen zelf op verantwoorde wijze kan besturen (art. 4:178 lid 2 tweede zin BW).
Documenten bij dit thema
Wetgeving
Art. 4:178 lid 2 BW
Art. 134 ONBW
Standaardarrest
Er bestaat geen rechtspraak van de Hoge Raad met betrekking tot de onderhavige rechtsvraag.
Belangrijkste uitspraken
Belangrijkste uitspraken
Opheffing is mogelijk geacht: Hof Arnhem-Leeuwarden 7 juli 2016, ECLI:NL:GHARL:2016:5612.
Opheffing is niet mogelijk geacht: Hof ’s-Hertogenbosch 21 juni 2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:2687, RN 2018/86.
Overige uitspraken
Opheffing is mogelijk geacht: Rechtbank Assen 23 november 2011, ECLI:NL:RBASS:2011:2255 en Rechtbank Noord-Holland 2 juli 2020, ECLI:NL:RBNHO:2020:5016.
Opheffing is niet mogelijk geacht: Rb. Amsterdam 4 februari 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:490, RN 2016/40.
Literatuur
Opheffing mogelijk geacht:
W. Breemhaar, ‘De opheffing van een onder het oude erfrecht ingesteld testamentair bewind’, ftV 2015/60.
J.H.M. ter Haar, ‘Twee bewinden tegelijk is soms te veel’, Tijdschrift Erfrecht, 2022, afl. 2, p. 36.
Opheffing niet mogelijk geacht:
W.G. Huijgen, ‘Kan een erfrecht-bewind uit een testament naar oud erfrecht op grond van art. 4:178 lid 2 BW worden opgeheven?’, JBN 2016/36.
Klaassen/Luijten & Meijer (II), Erfrecht 2008/497.
B.M.E.M. Schols, in: Handboek Erfrecht 2020, XV.17.3, p. 632-633.
F.W.J.M. Schols, ‘Testamentair bewind naar nieuw erfrecht; Theoretische en praktische Varia’, in: Bewind en aan bewind verwante vormen (preadvies KNB), Den Haag: Vermande 2004, 2.2.5, p. 47.
F.W.J.M Schols, ‘Een clash van hoven op overgangsrechtelijk bewindsterrein’’, AdvoTip, afl. 2019-05.
Naslag
A.E. de Leeuw, Scheiding van zeggenschap en belang in de familiesfeer, Deventer: Wolters Kluwer 2020
A.E. de Leeuw, Opheffing van het testamentair bewind in de rechtspraak, KWEP 2022/10