Vennootschapsbelastinggevolgen van fusies en splitsingen

Vennootschapsbelastinggevolgen van fusies en splitsingen

Arthur Hofman

id-22192551-113a-4513-ba11-03e217a42c12

Verbonden aan STP Tax en Tilburg University

Met een fusie of splitsing kunnen bedrijven fiscaal vriendelijk reorganiseren. Een dergelijke reorganisatie kan namelijk onder voorwaarden en met toepassing van een doorschuiffaciliteit plaatsvinden zonder heffing van vennootschapsbelasting. De fiscale claim schuift dan door naar de nieuwe structuur.

Een fusie of (af)splitsing kan bijvoorbeeld worden toegepast bij het samengaan van ondernemingen, het tot stand brengen van een houdsterstructuur, bij bedrijfsopvolging en bij het opsplitsen van activiteiten.

Fusie- en splitsingsvormen

Bij een (bedrijfs)fusie of (af)splitsing is sprake van een overdracht/overgang onder algemene titel van vermogensbestanddelen. Bij een aandelenfusie gaat een aandelenpakket over onder algemene titel.

De tegenprestatie voor hetgeen bij de fusie of splitsing wordt overgedragen, bestaat uit aandelen.

Normaliter reikt de verkrijgende rechtspersoon aandelen uit. Ingeval van een driehoeksfusie of een driehoekssplitsing worden echter aandelen in een groepsvennootschap van de verkrijgende rechtspersoon uitgereikt.

Fiscale regels bij fusies/splitsingen

Een fusie of (af)splitsing leidt tot een (al dan niet gefingeerde) vervreemding van vermogensbestanddelen. Bij deze vervreemding moet als hoofdregel worden afgerekend over de stille reserve in de betreffende vermogensbestanddelen. Onder voorwaarden kan echter een doorschuiffaciliteit worden toegepast, waardoor geen afrekening hoeft plaats te vinden. De fiscale claim blijft in dat geval behouden, onder meer doordat de fiscale boekwaarden van de vermogensbestanddelen moet worden doorgeschoven.

Anti-misbruikregeling

Een belangrijke voorwaarde voor toepassing van een fusie- of splitsingsfaciliteit is dat de fusie of splitsing niet in overwegende mate is gericht op het ontgaan of uitstellen van belastingheffing. Vindt de fusie niet plaats op grond van zakelijke overwegingen – zoals herstructurering of rationalisering van de actieve werkzaamheden van de bij de fusie of splitsing betrokken rechtspersonen – dan geldt het bewijsvermoeden dat de fusie/splitsing is gericht op het ontgaan of uitstellen van belastingheffing. Bij een bedrijfsfusie of een juridische splitsing geldt nog een tweede bewijsvermoeden; als aandelen in de overdrager/de gesplitste rechtspersoon of in de overnemer/verkrijgende rechtspersoon binnen drie jaar buiten de groep worden overgedragen, worden zakelijke overwegingen niet aannemelijk geacht.

Documenten bij dit thema

Artikel 14 Wet VPB 1969

Artikel 14a Wet VPB 1969

Artikel 14b Wet VPB 1969

Artikel 3.55 Wet IB 2001

Artikel 3.56 IB 2001 en 3.57 IB 2001 en artikel 13h t/m13k Wet VPB 1969

Besluit Staatssecretaris van Financiën van 12 augustus 2022, nr. 2022-188681, V-N 2022/41.9

Besluit Staatssecretaris van Financiën van 12 augustus 2022, nr. 2022-188642, V-N 2022/41.8

Besluit Staatssecretaris van Financiën van 12 augustus 2022, nr. 2022-188692, V-N 2022/41.9

Beleid Staatssecretaris van Financiën van 12 augustus 2022, nr. 2022-188573, V-N 2022/41.8

HR 10 oktober 2008, nr. 43 409, ECLI:NL:PHR:2008:AZ8531, BNB 2009/28, Belastingadvies 2008/21.5 (Bulkgasarrest)

Hof van Justitie EU 20 mei 2010, C-352/08, ECLI:EU:C:2010:282, BNB 2010/257, FED 2010/105, NJB 2010, 1216, RN 2010/70 (Zwijnenburg)

F.J. Elsweier, ​VPB gids, VPBG 202​4​/8.0, Hoofdstuk 8 Fusie en splitsing (inleiding), ​Deventer: Wolters Kluwer 2024

Splitsing in de Wet op de vennootschapsbelasting 1969, C.G. van der Burgt, Wolters Kluwer 2021

Juridische fusie, (juridische) afsplitsing en zuivere splitsing: nieuwe beleidsbesluiten (deel 1 en deel 2), R.J. de Vries, WFR 2015/526 en WFR 2015/554

Wisselwerking tussen (ruisende) juridische fusie en deelnemingsvrijstelling (deel 1 en deel 2), R.J. de Vries & G.C. van der Burgt, WFR 2014/438 en WFR 2014/480

De antiontgaansbepalingen in de diverse fusie- en splitsingsfaciliteiten. De huidige stand van zaken in de inkomsten- en vennootschapsbelasting, R.J. de Vries & G.C. van der Burgt, WFR 2012/1626

Fusies, splitsingen en de verrekening van (voorfusie)verliezen: voorstellen voor het wegnemen van enkele onduidelijkheden en knelpunten, R.J. de Vries & G.C. van der Burgt, WFR 2012/356

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 2 Wet VPB 1969, aant. 22.1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 2 Wet VPB 1969, aant. 23.1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 13h Wet VPB 1969, aant. 1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 13i Wet VPB 1969, aant. 1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 13j Wet VPB 1969, aant. 1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 13k Wet VPB 1969, aant. 1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 14 Wet VPB 1969, aant. 1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 14a Wet VPB 1969, aant. 1

Vakstudie Vennootschapsbelasting, art. 14b Wet VPB 1969, aant. 1

Cursus Belastingrecht, Fusies en splitsingen, C.G. van der Burgt

Modellen voor de Rechtspraktijk VI.3.38, Verzoek om aanwezigheid aandelenfusie, juridische splitsing of juridische fusie te constateren

Modellen voor de Rechtspraktijk VI.6.12, Verzoek om vrijstelling van winst bij bedrijfsfusie